Om welke wet gaat het en welke aanbevelingen komen in het rapport?

De wet op de meerderjarige beschermde personen dateert al van 17 maart 2013, maar toen werd bepaald dat de wet geëvalueerd moest worden in het negende jaar na de inwerkingtreding ervan. Het eindrapport werd besteld door de FOD Justitie en is nu beschikbaar voor het brede publiek. Onderzoekers van de UHasselt, UCLouvain en UAntwerpen namen de volgende zaken onder de loep:

• de werking van de buitengerechtelijke bescherming;
• het beheer van persoonlijke en materiële belangen door een bewindvoerder; 
• de extra werklast die de wet opleverde voor de vredegerechten.

Het eindrapport van de onderzoekers is nu beschikbaar. Via deze link kan je het volledige rapport lezen.

Hieronder de belangrijkste conclusies met voorbeelden.

Let wel: deze tekst werd mede opgesteld door Chat-gpt en dus niet 100 pc betrouwbaar.

Wat houdt de wet op de meerderjarige beschermde personen in?

 De wet op de meerderjarige beschermde personen is er om volwassenen te helpen die moeite hebben om zelf beslissingen te nemen over hun leven of hun geldzaken. Het gaat om mensen die door een handicap, ziekte of andere omstandigheden extra hulp nodig hebben.

De wet van 17 maart 2013 heeft alle oude regels vervangen (zoals verlengde minderjarigheid en onbekwaamverklaring) door één nieuw systeem met twee soorten bescherming:

1. Buitengerechtelijke bescherming: Iemand kan op voorhand beslissen wie hem of haar later zal helpen met persoonlijke of financiële zaken als dat nodig is. Dit gebeurt via een contract of verklaring.
• Voorbeeld: Lisa (28) heeft een verstandelijke beperking. Haar ouders hebben een verklaring opgemaakt waarin staat dat haar broer Tom later haar financiën mag beheren en beslissingen mag nemen over haar zorg. Dit geeft Lisa én haar familie rust voor de toekomst.
2. Gerechtelijke bescherming: Een rechter bepaalt welke beslissingen iemand niet meer alleen mag nemen en wie daarbij helpt.
• Voorbeeld: Jan (45) heeft dementie en vergeet belangrijke dingen, zoals het betalen van rekeningen. De rechter beslist dat zijn dochter hem mag helpen met financiële zaken, maar dat Jan zelf kleine aankopen zoals boodschappen mag blijven doen.

 Wat moet veranderen?

De wet is nu geëvalueerd en het eindrapport is klaar. De onderzoekers hebben gekeken naar hoe goed de wet werkt en of er verbeteringen nodig zijn. Hier zijn een paar belangrijke punten:

• Flexibele bescherming: De rechter beslist welke hulp iemand nodig heeft, aangepast aan zijn of haar situatie.
• Voorbeeld: Maria (65) heeft een lichamelijke handicap, maar is mentaal scherp. Ze kan nog goed beslissingen nemen, maar heeft hulp nodig bij het ondertekenen van documenten. De rechter stelt een bewindvoerder aan die alleen daarvoor verantwoordelijk is.
• Plannen voor de toekomst: Mensen kunnen op tijd vastleggen wie hen mag helpen en hoe dat moet gebeuren.
• Voorbeeld: Pieter (40), met autisme, heeft zijn beste vriend aangeduid als zijn toekomstige bewindvoerder. Ze hebben samen afgesproken dat Pieter zoveel mogelijk zelf beslissingen mag blijven nemen, maar dat zijn vriend helpt bij complexe zaken, zoals een woning kopen.
• Extra werklast voor de rechtbanken: Omdat de regels nu op maat worden gemaakt, betekent dit vaak meer werk voor de rechters.

 Wat zijn de gevolgen voor mijn gehandicapt kind?

• Meer maatwerk: De bescherming van je kind wordt beter afgestemd op zijn of haar persoonlijke behoeften. De rechter beslist bijvoorbeeld welke zaken je kind zelf kan regelen en waar hulp bij nodig is.
• Voorbeeld: Sarah (21), die het syndroom van Down heeft, kan zelfstandig beslissen over haar dagelijkse uitgaven, zoals kleren kopen. Maar haar vader blijft haar helpen bij het beheren van haar spaarrekening en het aanvragen van een uitkering.
• Vooraf plannen: Als ouder kun je nu vastleggen wie later de belangen van je kind zal behartigen en hoe dat moet gebeuren. Dit geeft rust en duidelijkheid voor de toekomst.
• Voorbeeld: De ouders van Tom (17), die een ernstige mentale beperking heeft, hebben een verklaring opgemaakt waarin staat dat zijn tante zijn bewindvoerder wordt zodra zij het niet meer kunnen doen.
• Meer rechten en inspraak: Je kind wordt zoveel mogelijk betrokken bij beslissingen, afhankelijk van wat hij of zij aankan.
• Voorbeeld: Kevin (30), met een licht verstandelijke beperking, wordt betrokken bij gesprekken met zijn bewindvoerder over zijn werk en vrije tijd. Hierdoor voelt Kevin zich gehoord en gerespecteerd.

Vragen? info@just.fgov.be. Wil je meer weten of heb je vragen? Neem dan contact op met info@just.fgov.be of lees het volledige rapport via de FOD Justitie. Klik hier voor meer info over de bescherming van meeerderjarigen.