Vrijwilliger in de kijker Johan Van Holderbeke:

‘Zorg dat iedereen een eigen en gewaardeerde plaats in de maatschappij krijgt’

Als leraar algemene sociale vaardigheden en godsdienst in BuSO Stropkaai in Gent, staat Johan met beide voeten in de praktijk. Regelmatig kruipt hij in zijn pen voor opiniestukken waarin hij afrekent met wat hij ‘inclusiefundi’s’ noemt. Hij maakt ook deel uit van de Leraarskamer, het panel van leerkrachten dat door het weekblad Knack bijeengeroepen wordt om te debatteren over onderwijszaken. En last, but not least, Johan is de bezieler van G-roove-it, dat tientallen jongeren en volwassenen met een verstandelijke handicap elke zaterdag een uurtje puur dansplezier bezorgt.

Hoe en wanneer ben je bij STAN terecht gekomen?
Eigenlijk ben ik niet bij ‘’STAN’ terechtgekomen. Ik ben indertijd, rond de eeuwwisseling, uitgenodigd door de mensen van het bestuur van de afdeling Gent-Eeklo van Inclusie Vlaanderen om als professioneel de werking van de afdeling mee te helpen ondersteunen. Want ja, ik ben geen ouder of brus van een persoon met een verstandelijke handicap. Ik was voordien wel al sedert 1976 actief als vrijwilliger bij Bloemenstad. Dat was (en is nog altijd) een vereniging die kampen en vakanties organiseert voor jongeren en volwassenen met een verstandelijke handicap. Dat engagement heeft geduurd tot voor de covidcrisis. Zo ben ik dus ook als vrijwilliger bij Inclusie Vlaanderen betrokken geraakt. Later ben ik, als Chinese vrijwilliger, dan ook maar voorzitter van de afdeling geworden.

Wat zijn de voornaamste activiteiten van de afdeling? Bij welke activiteiten ben je betrokken en wat doe je dan zoal?
Onze afdeling heeft een eigen verzorgde en inhoudelijk sterke Nieuwsbrief. We hebben regelmatige bestuursvergaderingen. Mensen van ons bestuur nemen ook deel aan allerlei raden om de belangen van onze doelgroep te behartigen. Onze judoclub de Buitelaars traint wekelijks op zaterdag en neemt regelmatig deel aan tornooien en uiteraard ook aan de Special Olympics. G-Roove-It is onze dansclub die 30 keer per jaar op zaterdagnamiddag de deelnemers een uur intense beweging en amusement bezorgt. Dat laatste is m’n voornaamste activiteit in onze afdeling: aanwezigheid voor pedagogische ondersteuning, contacten met de ouders, administratie van ledenbeheer, subsidieaanvragen, sporthal vastleggen, dansleerkrachten zoeken en behouden…

Wat is de leukste herinnering/het mooiste moment van de afgelopen jaren? Aan welk moment denk je met een warme glimlach terug?
Een heel mooi moment was dat we in 2014 ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van onze groep een avond hadden met muziek, poëzie en filmfragmenten rond het thema mensen met een verstandelijke handicap. Een memorabele, warme avond. Maar voor mij persoonlijk het mooiste is misschien dat we door de opstart van de dansgroep G-roove-it 14 jaar geleden een reële nood voor de vele deelnemers hebben ingevuld. Er zijn deelnemers die er al sedert het begin bij zijn. En sedertdien zijn er op talrijke andere plaatsen ook G-dansgroepen als paddenstoelen uit de grond gekomen. Het geeft het gevoel toch een beetje pionier geweest te zijn.

Johan is ook lid van De Leraarskamer van Knack waarin experten en ervaringsdeskunidgen debatteren en adviseren over onderwijs. (foto: Knack)

Waarom ben je vrijwilliger bij STAN? Zou je vrijwilligerswerk aanraden? Waarom?
De grootste vreugde die ik voor mezelf uit het vrijwilligerswerk haal, of het nu bij STAN is of ergens anders, is dat ik zie dat de mensen voor wie ik het doe, tevreden en blij zijn. Als ik zie hoe de dansers welgezind toekomen op zaterdag en na het dansuurtje weer blij vertrekken… meer moet dat niet zijn.

‘Inclusie is mooi, of beter: zou mooi zijn, als het op de juiste manier gedefinieerd wordt’

Wat is de belangrijkste les die jij hebt geleerd van mensen met een verstandelijke handicap?
Ha… ik hoor net op de radio het liedje ‘Relax, take it easy’… en eigenlijk is dat misschien wel een heel mooie les die ik van hen geleerd heb. Geef ons tijd om de dingen op onze eigen manier op ons tempo te kunnen doen. We raken ‘er’ ook wel. Wat die ‘er’ dan ook moge zijn.

Welk vooroordeel ivm verstandelijke handicap moet dringend de wereld uit geholpen worden?
Ik weet niet of je van een ‘vooroordeel’ kan spreken in dit geval. Maar het zou toch eens voor iedereen duidelijk moeten zijn/worden dat niet alle mensen met een verstandelijke handicap gebaat zijn met het ‘afschaffen’ van de buitengewone ondersteuning, noch in het onderwijs, noch wanneer onze mensen volwassen zijn. Inclusie is mooi, of beter: zou mooi zijn, als het op de juiste manier gedefinieerd wordt. En dat is nu niet het geval. Zorg dat iedereen een eigen en gewaardeerde plaats in de maatschappij krijgt. En als dat voor kinderen en jongeren in het buitengewoon onderwijs is, zorg dan dat dit ook gewaardeerd wordt.

Wat zou je graag nog eens doen/organiseren in je lokale groep?
Ik droom nog altijd van een heus filmfestival met films waarin personen met een verstandelijke handicap centraal staan. Dat kan zowel zijn dat zij zelf acteren, denk bijvoorbeeld aan Le huitième jour van Jaco Van Dormael, maar ook films waarin andere acteurs zo’n rol spelen, denk bijvoorbeeld aan Dora Van Der Groen in Pauline en Paulette. Ik merk bij mensen die ik zowel professioneel als in een vrijwilligersomgeving ontmoet, dat er nog veel van dergelijke films onbekend zijn.

‘Ik droom van een heus filmfestival met films waarin personen met een verstandelijke handicap centraal staan’

Stel dat je deel uitmaakt van het beleid. Welke maatregel zou jij dan onmiddellijk invoeren?
Jongeren met ondersteuningsnoden die de school verlaten (welke ook) moeten onmiddellijk een budget krijgen voor minstens een volle week dagbesteding. Want die dagbesteding moet het naar school gaan, vervangen. Op die manier wordt het al minstens de eerste jaren voor de ouders behapbaar om de zorg voor hun (volwassen) kinderen nog een hele tijd te blijven organiseren.

Tot slot: welke boodschap zou je willen geven aan de leden van STAN? En wat hoop je voor de toekomst van STAN? Wat verwacht je van STAN ‘Brussel’?
Boodschap, hoop en verwachting lopen hier wel wat door elkaar. Ik wens ons allemaal toe dat we voor de juiste en goede zaak blijven gaan. Dat we blijven zoeken wat mensen met een verstandelijke handicap nodig hebben om een eigen en gewaardeerd leven te leiden en dat we er met z’n allen in de vereniging op alle mogelijke manieren en overal op blijven hameren dat die noden gelenigd moeten worden.

Johan contacteren? Mail naar: johan.van.holderbeke@skynet.be
Lees ook het opiniestuk dat Johan in De Morgen publiceerde. Dat kan via deze link. 

Dit artikel verscheen in het zomernummer (juni 24) van het STAN Magazine, het gratis ledenblad van STAN Trefpunt Verstandelijke Handicap. Ook lid worden? Dat kan via deze link.