Tijdens deze maand van de inclusie blijft het debat over inclusief versus buitengewoon onderwijs de gemoederen beroeren. Maar niemand heeft baat bij polarisering, stelt de directie van het Katholiek Onderwijs in een Open Brief.
Stop de polarisering, een inclusieve samenleving creëer je samen
In de veelbesproken Pano-reportage horen wij Beno Schraepen, een onderzoeker die we erg waarderen, het sterk opnemen voor inclusie. Dat kunnen we enkel toejuichen. Wat jammer dat dat hand in hand moet gaan met uitspraken tegen het huidige buitengewoon onderwijs: “In het buitengewoon onderwijs heb ik alleen ‘buitengewone leerlingen’ gezien en geen buitengewoon onderwijs.” Hoe herken je dan die ‘buitengewone’ leerlingen, mijnheer Schraepen? Herken je dan ook 'gewone’ leerlingen? Jammer ook dat je niet verder hebt gekeken in het buitengewoon onderwijs, er is héél wat kwaliteit te vinden.
We horen Ides Nicaise, erg genuanceerd en met respect voor gewoon en buitengewoon onderwijs, in 'De Ochtend' voor- en nadelen benoemen van gewoon en buitengewoon onderwijs. De blokletters op de website van Radio 1, trekken het genuanceerde verhaal van Nicaise uit balans. Opnieuw steekt polarisering de kop op: "… buitengewoon onderwijs zwakker presteren." Het is begrijpelijk dat het hele onderzoek moeilijk in minder dan tien minuten op tafel kan komen. Het is in onze (inclusieve?) maatschappij wel vanzelfsprekend dat er straffe uitspraken en straffe titels nodig zijn om tot klikken, lezen, kijken en luisteren aan te zetten. Dat is ruimschoots gelukt, jammer genoeg ten koste van vele kinderen, jongeren, teamleden, ondersteuners en directies die elke dag het beste van zichzelf geven voor hun leerlingen met specifieke noden, in het gewoon én buitengewoon onderwijs.
In de publieke opinie, gevoed door de polarisering die in vele nieuwsfragmenten sluipt, zien blijkbaar velen een tegenstrijdigheid tussen ‘gewoon en buitengewoon’ onderwijs, maar is dat wel zo? Is er een tegenstrijdigheid? Waarom benaderen we een beperking nog zo vaak vanuit het medisch in plaats vanuit het sociaal model? Waarom benoemen we nog twee schijnbare uitersten in onderwijs? We noemen het gewoon en ‘buiten’gewoon …
Misschien is de tijd rijp om deze opdeling los te laten en samen in te zetten op één onderwijs. Gaat het niet om onderwijs op maat voor elke leerling? Niemand is ‘buiten het gewone’, toch? Afhankelijk van de onderwijszorgvraag van elke leerling moeten we een antwoord kunnen bieden, steeds bekeken vanuit het perspectief van de leerling, vanuit één onderwijscontinuüm, vanuit een doorlopend onderwijsaanbod… weg van de hokjes en afvinklijstjes. Daar moeten we met z’n allen onze schouders onder willen zetten. We noemen het simpelweg onderwijs, onderwijs voor elke leerling. Dat is het onderwijs van de toekomst.
Met dit schrijven houden wij een pleidooi om de polarisering tussen gewoon en buitengewoon onderwijs te stoppen en samen te kiezen voor onderwijs. Wanneer kan onderwijs echt zegevieren? Als we samen starten aan het bouwen en erkennen van het hele continuüm! We vormen samen al onze kinderen en jongeren om hen maximale kansen te geven in de maatschappij. We roepen polarisering een halt toe en slaan handen vanuit gewoon en buitengewoon in elkaar, daarbij de administratieve en wetgevende drempels overstijgend. Zo is voor niemand onderwijs buiten het gewone. Vanuit onderwijs bereiden we dan jongeren voor op verder studeren, op tewerkstelling in het normale arbeidscircuit, werken we toe naar maatwerk, zetten we in op zinvolle dagbesteding en helpen we onze leerlingen zich te ontplooien en te handhaven in een o zo complexe maatschappij. De noden en de interesses, talenten en sterktes van de leerling staan dan voorop, niet een label of etiketje.
Al jaren zetten we - leerkrachten, logopedisten, kinesisten, ergotherapeuten, kinderverzorgers, verpleegkundigen, orthopedagogen, psychologen, ondersteuners, directie en andere teamleden - ons beste beentje voor om de kinderen en jongeren voor te bereiden op een plek in de maatschappij. Zeer zeker zijn we bereid om onze duit in het zakje te blijven doen in het gezamenlijke streven naar een continuüm van onderwijs, waar elke leerling ongeacht zijn onderwijszorgnoden een plekje vindt waar hij of zij zich ten volle kan ontplooien.
Deze weg is nog lang en daagt het hele onderwijslandschap uit om boven zichzelf uit te stijgen. Gelovend in de mogelijkheden van elke leerling is het onze opdracht, onze plicht. Samen maken wij het verschil, en zo kan onderwijs écht wijs worden.
Directiecommissie buitengewoon onderwijs Katholiek Onderwijs Vlaanderen
De directiecommissie buitengewoon onderwijs van Katholiek Onderwijs Vlaanderen is een groep (coördinerend) directeurs die door hun collega’s zijn verkozen om standpunten in te nemen namens de directies van katholieke buitengewone scholen.
- Luc Korthoudt, BuLO Klim-Op, Hoboken
- Christel Van Bouwel, KOCA, Antwerpen
- Kathleen Cools, VIBO, Turnhout
- Ellen Wolfs, KOCA, Antwerpen
- Wendy Verheyen, BuSO, De Regenboog, Lier
- Lidia Lamberigts, BuBaO De Wikke, Maaseik
- Claudine Paredis, BuBaO Sint-Elisabeth, Peer
- Koen Knevels, BuSO Sint-Elisabeth, Peer-Wijchmaal
- Koen Cornelissen, BuSO KIDS, Hasselt
- Sebastiaan Vanspauwen, BuSO VIBO Sint-Barbara
- Toon Delauré, BuBaO Windekind, Leuven
- Edwin Leemans, BuBaO St.–Jozefschool, Sint-Jans-Molenbeek
- Ingrid Limbourg, BuSO Sint-Franciscus, Roosdaal
- Frederik Van Cauwenberge, BuSO Cardijnschool, Laken
- Katrien Strauven, BuBaO Ganspoel, Huldenberg
- Karen Vantilborgh, BuSO Levensvreugde, Aalst
- Nadine Van de Sompel, BuBaO Sint-Gregorius, Gentbrugge
- Rosy Van den Berge, Styrka, Gent
- Pascal Raes, BuLO VIBLO Leieland, Deinze
- Evelyn Quintyn, BuSO De Triangel, Lovendegem
- Hilde Clays, BuBaO 't Brugje, Veurne
- Xavier De Jaegher, VIBSO Waregem
- Veronique Decock, De Kade, Brugge
- Ine Vanruymbeke, BuSO Huize Tordale, Torhout
- Annabel Deneckere, BuBaO Dominiek Savio Gits
Ook deze scholen ondertekenen de oproep:
- Hilde Aelbrecht, MAI Opwijk
- Katrien Albrechts, De Ark, Oosterlo
- Vanessa Block, Sint- Jozefinstituut voor BuSO OV3, Antwerpen
- Marie Boullart , BuBaO Sint-Idesbald, Roeselare
- Ellen Capiot, BuSO Sint Gerardus, Diepenbeek
- Sarah Cooman, Berkenboom Mozaïek, Sint-Niklaas
- Els Cosaert, De Sprong, Kortrijk
- Mark Crombeen, Secundaire Scholen Sint-Ferdinand, Lummen
- Mark Cuypers, Ten Desselaer, Lovenjoel
- Chris De Ceulaer, BLO Tongelsbos, Westerlo
- Saskia de Clercq, BuSO Sint Gregorius, Gentbrugge
- An De Coster, BuBaO De Vinderij, Lokeren
- Johan De Kimpe, De Zonnewijzer, Zele
- Patrick De Meulenaer, De Karwij, Lokeren
- Gunther De Vries, BuBao De Regenboog, Kessel
- Jelle Decleir, Inspirant aan zee BuSO, Oostduinkerke
- Greet Decuyper, SV BuLo, Alsemberg
- Nele Decuypere, Vrije School Haverlo, Assebroek
- Jo Degrande, De Hagewinde/De Parel, Roeselare
- Gerrit Demolder, BuO Sint Idesbald, Roeselare
- Kristoff Dhont, BuBaO De Zonneroos, Aalst
- Bart Dillen, BuSO Katrinahof, Antwerpen
- Miet Dumoulin, Het Vlot, Ieper
- Leen Fonteyne, Don Bosco BuSO, Halle
- Ilse Ghiesmans, De Lage Kouter Kortrijk, Kortrijk
- Christel Godefridis, SLO Mariadal, Hoegaarden
- Ingrid Henckens, BuSO De Tjalk, Antwerpen-Luchtbal
- Annelies Hereygers, De Mostheuvel, Westmalle
- Ilse Hermans, BuBaO Sint-Rafaël, Brecht
- Bart Heylen, Buso De Ark, Antwerpen
- Gert Heyselberghs, Ter Elst, Duffel
- Jos Huygh, BuSO Sint-Jansberg, Maaseik
- Jeanine Jacobs , Mozaïek plus, Maasmechelen
- Bart Janssens, BuSO Het Kompas, Sint-Job-in't-Goor
- Liesbet Konings, Berkenbeek BuSo, Wuustwezel
- Tom Laforce, BuSO Kristus Koning, Brecht
- Sven Lambrecht, Buso Mariadal, Hoegaarden
- Tony Lambrecht, De Vlinder, Tielt
- Hilde Leenders, BuSO Ter Engelen, Maaseik
- Björn Lefere, Heuvelzicht, Klerken
- Sofie Lemarcq, KBO Levensblij, Oudenaarde
- Astrid Lenoir, Wonderwijs Brugge, Assebroek
- Nele Lipkens, Buidtelberg, Houthalen-Helchteren
- Magali Marey, BO De Vuurtoren, Knokke-Heist
- Nathalie Mattheeuws, BuBaO De Kindervriend, Rollegem, Kortrijk
- Annelies Michiels , Instituut Mevrouw Govaerts, Heist op den berg
- Davy Moons, VIBO Het Kasteelpark, Oud-Turnhout
- Farnoush Moradi, BuSO De Markgrave, Antwerpen
- Rebecca Motmans, Bubao de Bremberg, Diest
- Ben Mussely, BuSO Sint-Idesbald, Roeselare
- Tally Nuytten, Sint-Jozef OV4 (Sint-Jozefinstituut BuSO), Antwerpen
- Karen Ollevier, Klimop, Diksmuide
- Dimitri Ottevaere, BuBaO, Kortrijk
- Luc Piccard, De Berk, Hasselt
- Katharina Piskora, BuBaO School de Merode, Berchem
- Evelyn Quintyn, BuSO de Triangel, Lievegem
- Els Roelstraete, De Waterlelie, Moorsele
- Liesbet Ruison, BuBaO Sint-Gerardus, Diepenbeek
- Marc Schalley, BuSO Sint-Jozef Pelt, Pelt
- Melissa Segers, buso De Garve, Dilsen-Stokkem
- Pieter Stock, Dominiek Savio, Hooglede-Gits
- Hans Teblick, Bubao het Sas, Antwerpen
- Erika Tinlot, De Regenboog, Tessenderlo
- Steven Totté, Berkenbeek, Wuustwezel
- Patrick Trines, De Boemerang, Bree
- Patrick van Damme, BuBaO Ten Dries, Landegem (Deinze)
- Veerle Van Damme, BuLO Het Veer, Antwerpen
- Petra Van de Velde, Instituut Mevrouw Govaerts, Heist-op-den-berg
- Geert Van De Vijver, BuSO Sint-Gregorius, Gentbrugge
- Ilse van de Vreugde, BuSO Tongelsbos, Westerlo
- Jonas Van de Vyver, Sint-Rafaël, Beveren
- Katrien Van Hamme, Koninklijk Instituut Woluwe - BuSO, Sint-Lambrechts-Woluwe
- Goedele Van Hove, BuBaO Dennenhof, Schilde
- Vanessa Van Loo, BuBaO Kristus Koning, Brecht
- Erwin van Nispen, Berkenbeek, Wuustwezel
- Patsy Van Uytfanghe, Berkenboom Jonatanschool, Sint-Niklaas
- Heidi Vancluysen, Hasp-O Zuid, Sint-Truiden
- Saskia Vandereyken, Katrinahof BuBaO, Antwerpen
- Nele Vanderstraeten, BuSO Capelderij, Buggenhout
- Annick Vanhees, De Blinker, Lummen
- Ine Vanruymbeke, Vzw Buso Tordale De Wissel, Torhout
- Kenneth Vansichen, Ziekenhuisschool De Radar, Sint-Truiden/Tienen
- Heidi Vanslambrouck, BuSO De Pinker, Poperinge
- Eddy Verboven, VIBO, Turnhout
- Isabel Vercauteren, BuSO Ravelijn, Sint-Michiels
- Joris Vergeylen, BuBaO Óscar Romerocollege campus Het Laar, Dendermonde
- Vanessa Verbruggen, directie SPES, Anderlecht
- Veerle Verheyden, BUSO Sint-Janshof, Mechelen
- Wendy Verheyen, BuSO De Regenboog, Lier
- Bieke Verhoeven, VIBO BKLO De Brem, Oud-Turnhout
- Jan Vermeulen, Bernadetteschool Grotenberge
- Nele Versavel, Heilig Hartschool, Oostende
- Jo Versweyveld, BuSO Oosterlo, Geel
- Heidi Vierstraete, Onze Jeugd, Roeselare
- Françoise Vyncke, BuBaO Ter Dreve, Sint-Michiels Brugge
- Krist Vynckier, BuO Zonneburcht, Waregem
- Greet Weyme, KBO Kameleon Cocon, Oudenaarde
- Mieke Willaert, KOCA Secundair Onderwijs, Antwerpen
- Ineke Zimmerman, Vrije Basisschool voor Buitengewoon Onderwijs , Sint-Lambrechts-Woluwe