Ieder van jullie zal het wel ergens gelezen of gehoord hebben. Er is een nieuwe beheersovereenkomst voor de VRT. Dat betekent een akkoord tussen de Vlaamse Regering en de VRT. De Vlaamse regering geeft geld aan de VRT (een dotatie) en in ruil daarvoor mag de regering een aantal normen opleggen waaraan het TV aanbod moet voldoen.Ik las daarover een artikel in Het Nieuwsblad van vrijdag 11 december onder de titel: ‘De VRT is van iedereen’. Het eerste waar mijn oog op viel was een foto van het programma ‘Down the Road’ met daarop in het groot het bijschrift: ‘HANDICAP’. Minstens 2% op het scherm en bij het personeel’. Maar het waren de kleinere letters die me verwonderden: ‘Down the road, een prachtvoorbeeld van ‘inclusieve’ TV.’ Huh…?

De goegemeente verstaat inclusie tegenwoordig meestal als ‘alles zo gewoon mogelijk’. Geen leefgroepen meer voor personen met een handicap, maar iedereen woont in een gewone wijk in een gewoon huis. Geen buitengewoon onderwijs meer maar iedereen zit in dezelfde klas in dezelfde school. Geen G-sportclubs meer maar iedereen mag meedoen in de gewone sportclub. Geen Akabe-scouts meer maar iedereen kan meedoen in de gewone jeugdbeweging (welke dat dan ook is).

En hoe zit dat dan met vakanties. Is zo’n reis als in ‘Down the road’ dan inclusief volgens deze redenering? Ha nee… helemaal niet. Op een groep van 8 mensen zou dan één persoon met een handicap kunnen aansluiten. Het is geen ‘busje’ met 6 ‘gehandicapten’ en 2 ‘begeleiders’. Die persoon met een handicap kon mee kiezen of bepalen wat de bestemming van de reis zou zijn. Het zou geen verrassingsbestemming zijn waar ze vooraf  niets over wisten. Inclusief? Nee toch…

Of zou ik die andere (voor mij betere) definitie van inclusie toch terug durven boven halen? Inclusie is dat iedere mens een eigen en gewaardeerde plaats heeft in de samenleving.

Ik denk terug aan 2012. Het tijdschrift sterk vierde een jubileum en wijdde een gans nummer aan het thema inclusie. En daarin stond middenin een artikel over Wielemie, Marieke Vervoort. Ik schreef er toen ook een voorwoord over. Wellicht kan je het nog terugvinden. Het was een artikel over een paralympisch atlete midden in een themanummer over inclusie. Toen had ik ook zoiets van … huh? En toch. Daar kwam ik na even denken tot de conclusie dat het artikel helemaal op z’n plaats was. Door de deelname van de atleten aan de Paralympics en door de uitgebreide verslaggeving daarover in het sportnieuws hadden paralympische atleten een eigen en gewaardeerde plaats gekregen in de samenleving. Dit zou nooit gelukt zijn moesten zij ‘mogen/moeten’ deelnemen aan de Olympische Spelen.

Op dezelfde manier kijk ik nu aan tegen wat in de krant stond. Is de reeks ‘Down the Road’ zo gewoon mogelijk? Absoluut niet. Maar de reeks wordt door veel mensen bekeken en ook door veel mensen gewaardeerd. Door die reeks hebben mensen met het syndroom van Down een eigen en gewaardeerde plaats gekregen in de samenleving. Sommigen onder hen worden zelfs BV. De peter van onze vereniging STAN Trefunt Verstandelijke Handicap, Kevin, is de laatste jaren bijna niet van TV weg te slaan. Hij beleefde al zoveel avonturen met Dieter. Dat Lore ‘eindelijk’ een lief heeft staat tegenwoordig tussen het andere BV nieuws in ‘de boekskes’. Dus ja, ‘Down the Road’ is inclusief. Maar dan moeten we met z’n allen eerlijk en fair zijn.

Er zijn zoveel organisaties die al zoveel jaren ongeveer hetzelfde doen als wat in ‘Down the Road’ gebeurt: mensen met een (verstandelijke) handicap gaan op vakantie met enkele begeleiders om hen te vergezellen. Ik ga me hier niet aan een opsomming wagen want ik riskeer er enkele te vergeten. Ik wil enkel binnen STAN kijken waar ik weet heb van onze eigen vakantie in Eerbeek, aan de reis die de afdeling Antwerpen organiseert. Ook hier m’n excuses wanneer ik voorbeelden zou vergeten.

En durven we dan nog verder kijken? Moeten we ook die andere ‘eigen plaatsen’ voor personen met een handicap niet gaan waarderen? Ik denk aan organisaties als Special Olympics, aan Rock voor Specials, aan Akabe-scoutsgroepen, aan buitengewoon onderwijs, aan huizen waar verschillende mensen met een beperking samenleven ondersteund door competente begeleiding, aan G-sportclubs waar jongeren en volwassenen zich regelmatig kunnen uitleven, … het zijn zovele voorbeelden van eigen plaatsen voor mensen met een handicap. Wat wij als maatschappij nog moeten doen is die plaatsen gaan waarderen als een goede plaats voor hen in de samenleving. Want dàt is het waar het op aankomt. Elke mens waarderen in en op een plaats die goed is voor hem of haar.

Johan Van Holderbeke schreef dit opiniestuk. Hij is de voorzitter van de lokale groep Gent-Eeklo, STAN Trefpunt Verstandelijke Handicap vzw.