Noor startte de sessie met een belangrijke boodschap:

"Ouders denken vaak dat ze pas tijd voor zichzelf kunnen nemen als alles in huis geregeld is. Maar in de praktijk komt dat moment nooit vanzelf. Zelfzorg is geen luxe, het is een noodzaak."

De uitdagingen van zorgende ouders

Het zorgen voor een kind met een beperking of specifieke zorgnood vraagt veel van ouders. Zij moeten niet alleen zorgen voor hun kind, maar ook jongleren met werk, huishouden, andere kinderen, relaties en sociale contacten. Dit leidt vaak tot een structureel tekort aan tijd en energie.

Bovendien ervaren veel gezinnen extra financiële en praktische uitdagingen, zoals:

• Hogere kosten voor therapieën, aangepaste hulpmiddelen en medische zorg.
• Aanpassingen in het gezinsleven, bijvoorbeeld flexibele werkuren of een verminderde jobinvulling.
• Veel administratieve lasten, zoals het aanvragen van tegemoetkomingen en coördineren van medische afspraken.

Volgens Noor is het belangrijk dat ouders niet alleen focussen op de zorg voor hun kind, maar op het welzijn van het hele gezin. Ze stelt vast dat ouders in verschillende levensfasen andere uitdagingen tegenkomen:

• Ouders van jonge kinderen (0-7 jaar) zetten zichzelf vaak op de laatste plaats en hopen later meer tijd voor zichzelf te hebben.
• Ouders van oudere kinderen (8-18 jaar) beseffen dat ze nog steeds geen tijd nemen voor zelfzorg en voelen zich vaak uitgeput.

"Veel ouders denken dat zelfzorg later wel komt, maar later wordt vaak nooit vandaag. Het is belangrijk om tijd te maken voor jezelf, nu."

Daarnaast merken ouders dat de ondersteuning na de vroegbegeleiding van hun kind vaak wegvalt. Wanneer kinderen naar school gaan, stopt de intensieve begeleiding, terwijl de zorgnoden blijven bestaan. Ouders hebben nood aan respijtzorg en lotgenotencontact om hun draagkracht te behouden.

Praktische hulpmiddelen: hoe vind je meer balans?

Om ouders te helpen hun tijd en energie beter te verdelen, stelde Noor enkele methodes en technieken voor.

1. De DDD-regel: Dumpen, Doorgeven en Doen

Deze methode helpt ouders om bewuster keuzes te maken:
Dumpen: Moet ik dit echt doen? Kan ik deze taak of gewoonte loslaten?
Doorgeven: Kan iemand anders dit van mij overnemen?
Doen: Hoe kan ik mijn taken efficiënter organiseren?

"Je hoeft niet alles zelf te doen. Soms is minder doen de beste keuze."

Een voorbeeld hiervan is bewust minder tijd besteden aan huishoudelijke taken of sociale verplichtingen, zodat er ruimte komt voor ontspanning en zelfzorg.

2. Aapjesmanagement: leer nee zeggen

Veel ouders nemen onbewust te veel verantwoordelijkheden op zich. Ze pakken ‘aapjes’ op – een metafoor voor extra taken die eigenlijk niet hun verantwoordelijkheid zijn. Dit leidt tot overbelasting.

"Als jij altijd de aapjes van anderen opvangt, zit je al snel met een hele dierentuin op je schouders."

Leren nee zeggen en enkel de taken opnemen die echt belangrijk zijn, helpt om meer rust en evenwicht te creëren.

3. Kleine momenten van zelfzorg inbouwen

Zelfzorg hoeft niet veel tijd te kosten. Noor stelde voor om bewust kleine momenten van ontspanning in te plannen, zoals:

• Een korte wandeling maken
• In stilte een kop thee drinken
• Een boek of tijdschrift lezen
• Even in de zon zitten en ademhalen

"Je hoeft niet te wachten tot je een hele vrije dag hebt om te ontspannen. Soms is vijf minuten al genoeg om even op adem te komen."

Ondersteunende initiatieven en hulpmiddelen

Tijdens het webinar werden verschillende hulpbronnen en projecten voorgesteld die ouders kunnen helpen:
Magenta Project: workshops over zorg-werk-leven balans en samenwerking met familie en hulpverleners.
Datisdevraag.be: gesprekskaartjes en hulpmiddelen om rollen en verwachtingen binnen het gezin bespreekbaar te maken.

Online ondersteuning & intervisietrajecten: coaching en inspiratie voor ouders in de overgangsfase van kind naar volwassenheid.

"Door samen te werken met familie, vrienden en hulpverleners, kunnen ouders de zorg beter verdelen en meer ademruimte creëren."

Conclusie: zelfzorg is geen luxe, maar een noodzaak

"Een ouder die goed voor zichzelf zorgt, kan ook beter zorgen voor zijn of haar kind. Balans is geen luxe, het is een voorwaarde voor een veerkrachtig gezin."

Wil je meer weten over de besproken hulpmiddelen? Bezoek:
www.magentaproject.be
www.datisdevraag.be

Over de spreker: Noor Seghers groeide op in Brugge met een broer met een beperking en heeft een dochter met een handicap. In 2012 is ze, in de schoot van de Universiteit van Leuven, gestart met Magenta (Management in het gezin) dat workshops en tools aarnreikt voor en door ouders van kinderen met een handicap of ernstige chronische ziekte.

Verslag opgetekend door Pauline Vanlerberghe. Wil je graag het webinar herbeluisteren? Stuur dan een mailtje naar hallo@trefpuntstan.be